Witryna ta jest przeznaczona dla rodziców/opiekunów dzieci, u których możne wystąpić nietypowy rozwój motoryczny i/lub poznawczy. Celem tej witryny internetowej nie jest stawianie diagnozy, lecz zachęcenie rodziców/opiekunów do niezwłocznej konsultacji z lekarzem pediatrą w celu uzyskania fachowej porady i/lub skierowania dziecka do odpowiedniego specjalisty.

Kontakt z lekarzem

Bilanse zdrowia dziecka1–3

Regularnie zgłaszaj się na planowane profilaktyczne wizyty lekarskie tzw. bilanse zdrowia dziecka, podczas których lekarz pediatra oceni jego rozwój. W zależności od wieku dziecka bilanse służą ocenie dobrostanu dziecka, stanu odżywienia, rozwoju fizycznego, psychicznego, emocjonalnego, płciowego, postawy ciała, gotowości szkolnej i wielu innych. To ważny element profilaktyki zdrowotnej pozwalający jednocześnie na wczesne wykrywanie nieprawidłowości. Wykonanie bilansu zajmuje zwykle 30-45 minut, czyli 2 lub 3 razy dłużej niż standardowa wizyta u pediatry i obejmuje m.in.:

  • dokładne badanie fizykalne: pomiar wzrostu i wagi, badanie wzroku, słuchu, serca, dróg oddechowych, kości, zębów, stawów, mięśni, a w przypadku chłopców także jąder.
  • zbadanie koordynacji ruchów, sposobu poruszania się i reakcji na bodźce (np. światło, dotyk i dźwięk)

Lekarz zadaje pytania dotyczące ogólnego stanu zdrowia dziecka, diety, zachowania w domu i w innych środowiskach, nauki etc. Jeśli stwierdzi, że dziecko wymaga dodatkowej oceny innych specjalistów, wtedy wystawi skierowanie np.: do dziecięcego neurologa, endokrynologa, kardiologa, ortopedy, fizjoterapeuty itp.

Ważne, żeby na bilanse stawiać się w terminie określonym dla wieku. Najlepiej mieć ze sobą książeczkę zdrowia dziecka, aby wnioski z badania pozostały nie tylko w dokumentacji przychodni, ale były również dostępne dla rodziców. Zgodnie z polskimi regulacjami, ustawodawca przewidział 14 takich bilansów od urodzenia do 18 rż, przy czym większość odbywa się w dwóch pierwszych latach życia.

W pierwszym roku życia dziecka ich terminy są częste ale pokrywają się z terminami szczepień obowiązkowych i warto o nich pamiętać.
Nie powinno jednak to dziwić, gdyż w tym okresie dziecko rozwija się bardzo szybko, dlatego regularna ocena jego stanu jest bardzo ważna.

Ważne jest, aby skontaktować się z lekarzem, gdy zaczniesz obserwować coś nietypowego.

Wizyta u lekarza pediatry3,4

Jeśli podejrzewasz jakiekolwiek nieprawidłowości rozwoju u swojego dziecka, jak najszybciej umów się na wizytę u pediatry, czyli lekarza specjalizującego się w opiece nad dziećmi.

Podczas konsultacji z pediatrą należy wyjaśnić, jakie aspekty rozwoju dziecka budzą Twoje największe obawy, podając konkretne przykłady nietypowych zachowań, które zaobserwowałaś/łeś. Możesz na przykład wyjaśnić, że dziecko nie jest w stanie wykonać albo ma trudności z wykonaniem niektórych zadań, których się nauczyło lub które opanowało już wcześniej.

Pediatra zbada dokładnie dziecko, aby sprawdzić zgłoszone przez Ciebie objawy. Może wykonać kilka dodatkowych testów, między innymi zbadać koordynację ruchów, sposób poruszania się i reakcje na bodźce (np. światło, dotyk i dźwięk)

Ważne, aby na wizytę przyjść z książeczką zdrowia dziecka, aby pediatra miał wgląd we wcześniejszy przebieg rozwoju dziecka określony m.in. na podstawie bilansów zdrowia dziecka.

Lekarz może pobrać próbki krwi lub moczu dziecka na potrzeby dalszych badań. Może również zlecić wykonanie dodatkowych analiz w celu uzyskania dokładniejszego obrazu zdrowia dziecka i wykluczenia infekcji czy innych chorób.

Jeśli lekarz uzna, że objawy występujące u dziecka wymagają dalszego monitorowania lub oceny, może wyznaczyć kolejną wizytę lub skierować do innego specjalisty.

Jeśli zauważysz jakiekolwiek inne zmiany pomiędzy wizytami, natychmiast zgłoś je lekarzowi.

Wizyta u innego specjalisty2

Jeśli pediatra stwierdzi, że stan dziecka wymaga dodatkowej oceny, wtedy skieruje je do innego specjalisty np.: neurologa dziecięcego, endokrynologa, genetyka, ortopedy, fizjoterapeuty, radiologa, którzy mają większe doświadczenie i wiedzę na temat konkretnych aspektów rozwoju dziecka.

Pierwsza wizyta u specjalisty trwa zazwyczaj 30-40 minut. Niektóre z badań przeprowadzonych już przez lekarza pediatrę mogą zostać powtórzone. Lekarz może też zadać pytania dotyczące zdrowia dziecka, wcześniej przebytych chorób, rodziny i zdrowia jej członków.

Podczas tej lub kolejnej wizyty lekarz może przeprowadzić dalszą ocenę rozwoju dziecka. Może ona polegać na interaktywnej zabawie, w której dziecko będzie bawiło się zabawkami lub grało. Większość z nich sprawia dzieciom przyjemność, a lekarz może poprosić Cię, byś zachęcił/a dziecko do udziału w zabawie lub pomógł/pomogła mu uspokoić się i skoncentrować. Ważne jest, aby pozwolić lekarzowi na niezależną ocenę, bez Twojego udziału, chyba że lekarz poprosi Cię o opinię, ponieważ może ona mieć wpływ na wynik przeprowadzanej oceny.

Specjalista omówi z Tobą wszelkie obawy, które zgłosisz oraz udzieli informacji i porad na podstawie swoich obserwacji. Kolejne kroki mogą obejmować:

  • Wskazanie placówek, w których Ty lub dziecko możecie uzyskać pomoc
  • Uzyskanie dodatkowej opinii w placówce wyższego stopnia referencyjności np: szpital wojewódzki, szpital uniwersytecki.
  • Zaplanowanie dalszych badań medycznych (np. badania krwi, badań obrazowych lub genetycznych), jeśli lekarz uzna to za zasadne
  • Kolejne wizyty kontrolne u lekarza pediatry
  • W stosownych przypadkach omówienie planu leczenia

Pytania, które należy zadać

Radzenie sobie z problemami rozwojowymi dziecka wymaga aktywnej postawy i zaangażowania rodziców/opiekunów. Rób notatki, dziel się swoimi spostrzeżeniami i zadawaj pytania.

Oto kilka pytań, które możesz zadać lekarzowi podczas wizyty:

  • Czy zauważone przeze mnie nieprawidłowości są normalne u dziecka w tym wieku? Czy moje dziecko osiągnęło typowe dla swojego wieku kamienie milowe?
  • Co mogę zrobić, jeśli moje dziecko nie osiąga kamieni milowych?
  • Czy jest coś, co powinno mnie niepokoić w kwestii rozwoju mojego dziecka?
  • Czy jest jakiś powód, dla którego moje dziecko nie potrafi robić tego, czego się wcześniej nauczyło / co już opanowało? (podaj przykład)
  • Czy istnieje jakaś przyczyna tych objawów?
  • Co konkretnie jest przedmiotem badania i co pani/pana zdaniem może stanowić problem?
  • Czy mogę jakoś zmienić harmonogram dnia mojego dziecka, aby złagodzić objawy lub sprawić, by czuło się bardziej komfortowo?
  • Czy rozwój ruchowy dziecka przebiega prawidłowo?
  • Czy warto rozważyć wykonanie badania genetycznego, jeśli postawienie diagnozy jest problematyczne?
  • Jakie będą kolejne kroki?

Pamiętaj: Znalezienie przyczyny problemów rozwojowych dziecka może zająć trochę czasu. Należy regularnie stawiać się na wizyty związane z bilansem zdrowia dziecka i dostosować się do przekazanych zaleceń. Jeśli coś Cię niepokoi, warto niezwłocznie zgłaszać pediatrze wszelkie nowe objawy i wątpliwości.

Pomiędzy wizytami

Pomiędzy wizytami u lekarza pediatry a wizytą u innego specjalisty może minąć trochę czasu. Należy regularnie stawiać się na wizyty kontrolne związane z bilansem zdrowia dziecka. Jeśli coś Cię niepokoi, warto niezwłocznie zgłoszać pediatrze wszelkie nowe objawy lub wątpliwości. Co można robić między wizytami?

 

  • Przed wizytą zrób notatki i zapisz wszystkie pytania do lekarza, aby niczego nie zapomnieć.
  • Pobierz dzienniki z tego przewodnika, aby wykorzystać je jako narzędzie ułatwiające śledzenie rozwoju dziecka i odnotowywanie wszelkich nietypowych, potencjalnie niepokojących objawów. Zalecamy regularne sporządzanie notatek i omawianie ich z lekarzem.
  • Nagraj na wideo nietypowe ruchy i zachowania swojego dziecka. Nagrania wraz z dziennikami mogą ułatwić lekarzowi zrozumienie, czy coś wymaga dokładniejszego sprawdzenia oraz ustalić kolejne kroki.
  • Jeśli czujesz się przytłoczona/-y, podziel się swoimi przemyśleniami i obawami z rodziną, przyjaciółmi lub grupą wsparcia.

Ważne!

Monitorowanie rozwoju dziecka może być pomocne i umożliwić wychwycenie wszelkich nietypowych, potencjalnie niepokojących oznak. Zalecamy, by w miarę regularnie sporządzać notatki, które następnie należy omówić z lekarzem. Poniżej możesz pobrać Dziennik Rozwoju Mojego Dziecka, który ułatwi Ci dokumentowanie rozwoju dziecka. Na pytania można odpowiadać „tak” lub „nie”, albo zaznaczać je symbolem parafki lub krzyżyka, według własnego uznania. Na dole znajduje się miejsce na dodatkowe uwagi. Nagrania wideo (nietypowych) ruchów lub zachowań dziecka stanowią dodatkowe źródło informacji na temat jego rozwoju, uzupełniające dziennik. Tego typu dzienniki najlepiej prowadzić na komputerze.

  • Download Icon Dla dzieci do 12. miesiąca życia
    • Proszę podać swój kod pocztowy, aby pomóc nam wspierać i edukować lokalną społeczność medyczną na temat znaczenia wczesnej diagnozy chorób rzadkich.

    • Download Icon Dla dzieci od 12. miesiąca życia
      • Proszę podać swój kod pocztowy, aby pomóc nam wspierać i edukować lokalną społeczność medyczną na temat znaczenia wczesnej diagnozy chorób rzadkich.

      Źródła

      1. Serwis Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia. Zaprowadź dziecko na bilans zdrowia Pobrane z  https://pacjent.gov.pl/zapobiegaj/zaprowadz-dziecko-na-bilans-zdrowia na 20 stycznia 2025.  (20.01.2025)
      2. Jaczewska A. Bilanse zdrowia dziecka – Świetna okazja czy przykry obowiązek.  Pobrane z https://mamaginekolog.pl/dziecko/zdrowie-dziecka/bilanse-zdrowia-dziecka-swietna-okazja-czy-przykry-obowiazek/ (20.01.2025)
      3. Oblacińska A., Jodkowska M. Bilans zdrowia dwulatka – zakres i metodyka badania oraz edukacja zdrowotna rodziców. Pobrane z https://forumpediatrii.pl/artykul/bilans-zdrowia-dwulatka (5.05.2025)
      4. Palczewska I. ABC badań bilansowych w pediatrii. Standardy WHO rozwoju fizycznego dzieci w wieku 0–5 lat. Pobrane z https://www.mp.pl/pediatria/praktyka-kliniczna/badania-bilansowe/111260,abc-badan-bilansowych-w-pediatrii-standardy-who-rozwoju-fizycznego-dzieci-w-wieku-05-lat na 15 stycznia 2025. (15.01.2025)

      PL-NoP-2500001, Maj 2025

      Opuszczasz teraz tę witrynę i przechodzisz do witryny internetowej należącej do podmiotu trzeciego. Potwierdź, że chcesz kontynuować.

      Tak Nie