Witryna ta jest przeznaczona dla rodziców/opiekunów dzieci, u których możne wystąpić nietypowy rozwój motoryczny i/lub poznawczy. Celem tej witryny internetowej nie jest stawianie diagnozy, lecz zachęcenie rodziców/opiekunów do niezwłocznej konsultacji z lekarzem pediatrą w celu uzyskania fachowej porady i/lub skierowania dziecka do odpowiedniego specjalisty.

Jak śledzić rozwój swojego dziecka

Co możesz zrobić?

W tej części dowiesz się, na co zwrócić uwagę. Wskażemy także przykłady nietypowych ruchów i zachowań, jakie mogą występować u dziecka. Należy pamiętać, że każde dziecko rozwija się we własnym tempie, więc jeśli dotychczas nie opanowało jakiejś umiejętności, nie oznacza to, że jej nie opanuje.

Ruchy głową i kontrola głowy1–3

Połóż dziecko na płasko i delikatnie podnieś je za ręce do pozycji siedzącej.

TYPOWE Od 2–3 miesiąca życia głowa dziecka podnosi się wraz z całym ciałem lub jest lekko odchylona do tyłu.

NIETYPOWE Dziecko nie kontroluje głowy, która opada do tyłu.

Dlaczego jest to ważne?

Test ten dostarcza informacji na temat rozwoju mięśni dziecka. Może także dać wczesny wgląd w to, jak rozwija się mózg dziecka, co ma związek z umiejętnością radzenia sobie z emocjami i zachowaniem w różnych sytuacjach.

Równowaga i postawa2–4

Trzymaj dziecko w pozycji wyprostowanej, chwytając je za tułów, tak aby jego stopy dotykały podłogi.

TYPOWE Niemowlak wyciąga nogi, aby podeprzeć się w pozycji stojącej.

NIETYPOWE Niemowlak nie utrzymuje równowagi na nogach lub nogi uginają się podczas próby stania.

Dlaczego jest to ważne?

Opóźnienia w kontroli postawy mogą być związane z tym, że mięśnie, siła i koordynacja u dziecka nie rozwijają się w prawidłowy sposób. Może to wskazywać na opóźnienie w rozwoju psychoruchowym i powodować problemy z nauką.

Raczkowanie, chodzenie i koordynacja2,3,5–9

Jeśli Twoje dziecko raczkuje lub przesuwa się na pośladkach, ustaw je w odpowiedniej pozycji i obserwuj/nagraj jego ruchy. Można użyć zabawki, by zwrócić uwagę dziecka.

TYPOWE Dziecko porusza się normalnie w Twoją stronę lub w stronę zabawki.

NIETYPOWE Dziecko próbuje, ale nie jest już w stanie raczkować lub porusza się do tyłu. Dziecko podczas chodzenia chwieje się, utyka, przechyla na jedną stronę.

 

Jeśli dziecko nauczyło się chodzić, obserwuj, jak chodzi bez pomocy i na bieżąco notuj informacje na temat jego ruchów.

TYPOWE Dziecko chodzi normalnie, a z czasem przemieszcza się samodzielnie w coraz bardziej stabilny i pewny sposób.

NIETYPOWE Dziecko nadal jest w stanie chodzić, ale teraz chwieje się, utyka lub pochyla się bardziej w jedną stronę podczas chodzenia.

Dlaczego jest to ważne?

Rozwój czynności ruchowych, takich jak raczkowanie i chodzenie, ma wpływ na rozwijanie umiejętności komunikacyjnych w późniejszym życiu. Regres (utrata już opanowanych przez dziecko umiejętności) jest oznaką opóźnienia rozwoju psychoruchowego lub zaburzeń rozwojowych.

Ruchy precyzyjne2,3,5–8,10

Obserwowanie dziecka podczas posiłków.

TYPOWE Dziecko podnosi jedzenie lub próbuje włożyć sztućce/kubek do ust (nawet jeśli mu się to nie udaje). Zbiera jedzenie za pomocą kciuka i palca wskazującego.

NIETYPOWE Dziecko ma trudności z korzystaniem ze sztućców i piciem z butelek lub kubków niekapków. Nie jest już w stanie chwytać jedzenia palcami, a zamiast tego chwyta je wnętrzem dłoni.

Dlaczego jest to ważne?

Upóżnienie lub regres ruchów precyzyjnych mogą być objawem różnych zaburzeń neurologicznych.

Zachowanie dziecka2,3,5–8

Rozpocznij aktywność lub zabawę, korzystając z zabawki, którą dziecko lubi.

TYPOWE Od 3–5 miesiąca życia niemowlak wykazuje zainteresowanie otoczeniem, śmieje się oraz reaguje na słowa i gesty.

NIETYPOWE Nie zwraca uwagi lub płacze, gdy próbujesz podjąć interakcję.

 

Mów do dziecka, zwracaj się do niego po imieniu, uśmiechaj się i próbuj nawiązać kontakt wzrokowy.

TYPOWE Dziecko reaguje, uśmiecha się i odwraca głowę, aby nawiązać z Tobą kontakt wzrokowy.

NIETYPOWE Dziecko nie wykazuje zainteresowania, płacze lub nie reaguje na Twój głos lub wyraz twarzy.

Dlaczego jest to ważne?

Nagły brak zainteresowania rzeczami, które wcześniej dziecko lubiło, powtarzające sie zaburzenia koncentracji niezwiązane z infekcją i gorączką, mogą wskazywać na regres lub opóźnienie rozwoju.

Obserwuj, dokumentuj i omów swoje obawy z lekarzem. Jeśli dziecko opanowało wcześniej którąś z tych czynności, ale teraz nie jest w stanie jej wykonać, należy niezwłocznie zgłosić się do pediatry.

Możesz pobrać dzienniki, które pomogą Ci śledzić rozwój dziecka i wychwycić wszelkie nietypowe, potencjalnie niepokojące oznaki. Zalecamy regularne sporządzanie notatek i omawianie ich z lekarzem.

  • Download Icon Dla dzieci do 12. miesiąca życia
    • Proszę podać swój kod pocztowy, aby pomóc nam wspierać i edukować lokalną społeczność medyczną na temat znaczenia wczesnej diagnozy chorób rzadkich.

    • Download Icon Dla dzieci od 12. miesiąca życia
      • Proszę podać swój kod pocztowy, aby pomóc nam wspierać i edukować lokalną społeczność medyczną na temat znaczenia wczesnej diagnozy chorób rzadkich.

      Jeśli dziecko utraciło umiejętności, które wcześniej opanowało, lub jeśli jego rozwój budzi Twoje obawy, należy jak najszybciej omówić obserwacje z lekarzem pediatrą w celu przeprowadzenia dalszych badań.

      Źródła

      1. Pineda RG, et al. Head Lag in Infancy: What Is It Telling Us? Am J Occup Ther 2016;70(1):1-8.
      2. Great Ormond Street Hospital. Brief Developmental Assessment (BDA). Accessed via https://www.gosh.nhs.uk/file/1841/download?token=oTvMwb9q on 26 July 2023.
      3. Healthier Together. Website accessed via https://www.what0-18.nhs.uk/ on 7 March 2023.
      4. Nickel LR, et al. Posture Development in Infants at Heightened vs. Low Risk for Autism Spectrum Disorders. Infancy 2013;18(5):639-661.
      5. Sun A. Lysosomal storage disease overview. Ann Transl Med 2018;6(24):476.
      6. Alenezi S, et al. Findings of a Multidisciplinary Assessment of Children Referred for Possible Neurodevelopmental Disorders: Insights from a Retrospective Chart Review Study. Behav Sci (Basel) 2022;12(12):509.
      7. Reiss AL. Childhood developmental disorders: an academic and clinical convergence point for psychiatry, neurology, psychology and pediatrics. J Child Psychol Psychiatry 2009;50(1-2):87-98.
      8. Eichler F, et al. Understanding caregiver descriptions of initial signs and symptoms to improve diagnosis of metachromatic leukodystrophy. Orphanet J Rare Dis 2022;17:370.
      9. Valla L, et al. Motor skills and later communication development in early childhood: Results from a population-based study. Child Care Health Dev 2020;46(4):407-413.
      10. Burr P, Choudhurty P. Fine Motor Disability. StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan. 2022 Oct 10.
      11. Cleary MA, Green A. Developmental delay: when to suspect and how to investigate for an inborn error of metabolism. Arch Dis Child 2005;90(11):1128-32.

      PL-NoP-2500001, Maj 2025

      Opuszczasz teraz tę witrynę i przechodzisz do witryny internetowej należącej do podmiotu trzeciego. Potwierdź, że chcesz kontynuować.

      Tak Nie